-
-
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - نقش شیطان در تحقق شرور اخلاقی از دیدگاه فخر رازی
اکرم صالحی رضا اکبریاز نظر فخر رازی شیطان با روش کلی وسوسه، از طریق راه‌هایی همچون تزیین، وعده دهی باطل، آرزو افکنی، سحر و ...، باعث جهت دهی اراده انسان در انجام شرور اخلاقی می‌شود. از نظر او شیطان گاه در قالب بشر متمثل می‌شود و گاه مستقیما با قوای باطنی به ویژه قوای وهم و خیال مرتبط می‌گ چکیده کاملاز نظر فخر رازی شیطان با روش کلی وسوسه، از طریق راه‌هایی همچون تزیین، وعده دهی باطل، آرزو افکنی، سحر و ...، باعث جهت دهی اراده انسان در انجام شرور اخلاقی می‌شود. از نظر او شیطان گاه در قالب بشر متمثل می‌شود و گاه مستقیما با قوای باطنی به ویژه قوای وهم و خیال مرتبط می‌گردد و از طریق وسوسه خواطر شیطانی را به انسان القا می‌کند. خواطر شیطانی باعث غفلت انسان شده و با پدید آوردن وارونگی معرفتی اراده او را از مسیر درست منحرف می سازند. او معتقد است عواملی همچون خروج مزاج عقل از اعتدال، ضعف قوه حافظه، استعانت از قوای شهوت و غضب... از جمله عوامل اثرگذار در پذیرش خواطر شیطانی و عواملی همچون استعاذه، حکمت، عبودیت، امداد ملائکه و ... از جمله موانع پذیرش این گونه خواطر هستند. هدف این مقاله یافتن پاسخ به مسئله شر به عنوان مسئله ای جدید در دوره معاصر از خلال دیدگاه فخر رازی است. برای استخراج دیدگاه فخر رازی از روش تفسیر متن و برای بازسازی دیدگاه او در مواجهه با مسئله شر از روش تحلیلی استفاده شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - آسیب شناسی تقاضا و طلب معنوی در شعر سبک خراسانی
نازی سنگ سفیدی ابراهیم استاجی علی عشقی سردهیآثار ادبی را از جهت موضوع می‌توان در چهار دسته جای داد: حماسی، تعلیمی، نمایشی و غنایی. درخواست وتقاضا که در شعر شاعران از دوره های آغازین شعر فارسی تا دوره معاصر به صورت های گوناگون جلوه نموده است، از زیرشاخه های ادبیات غنایی به‌شمار می‌رو. تقاضا و درخواست در شعر شاعران چکیده کاملآثار ادبی را از جهت موضوع می‌توان در چهار دسته جای داد: حماسی، تعلیمی، نمایشی و غنایی. درخواست وتقاضا که در شعر شاعران از دوره های آغازین شعر فارسی تا دوره معاصر به صورت های گوناگون جلوه نموده است، از زیرشاخه های ادبیات غنایی به‌شمار می‌رو. تقاضا و درخواست در شعر شاعران به دو دسته‌ی کلّی تقسیم می‌شوند: 1) مادی، 2) غیر مادی (معنوی). در اين پژوهش بر آن بوده‌ایم تا به شیوه‌ی توصیفی- تحلیلی، مفهوم تقاضا و طلب معنوی را در قصاید مدحی برجسته ترین شاعران سبک خراسانی آسیب شناسی نماییم. تقاضا و طلب معنوی در این دوره را می توان در دو بخش با اهداف متعالی ( مانند دعا) یا با اهداف شخصی( مانند طلب جاه و مقام) طبقه بندی کرد. دعا و نیایش، اصلی ترین هدف متعالی تقاضا و طلب است که در شعر سبک خراسانی جایگاه ویژه ای دارد و کمتر آثاری است که در آن شاعر و نویسنده به ستایش و توصیف خداوند نپرداخته و ضمن آن نیایش هایی بیان نکرده باشد. به طور کلّی تقاضا و طلب معنوی در آثار شاعران این دوره عبارتند از: دعا و شریطه، تقاضا و طلب وصال معشوق، تقاضا و طلب جاه و مقام، تقاضا و طلب اخلاقيات، تقاضا و طلب سایر موارد معنوي. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی دیدگاه مارک مالر در پاسخ به مساله درد و رنج حیوانات
سید محمود موسوی محمد ملائیدرد و رنج کشیدن حیوانات در صحنه طبیعت واقعیتی غیر قابل انکار است که زمینه‌ساز شبهۀ ناسازگاری این مساله با اوصاف علم، قدرت و خیرخواهی محض خداوند در ادیان ابراهیمی شده است. هدف الهی‌دانان از پاسخ گویی به این مساله برقراری این سازگاری با حفظ اوصاف خداوند است. مارک مالر از چکیده کاملدرد و رنج کشیدن حیوانات در صحنه طبیعت واقعیتی غیر قابل انکار است که زمینه‌ساز شبهۀ ناسازگاری این مساله با اوصاف علم، قدرت و خیرخواهی محض خداوند در ادیان ابراهیمی شده است. هدف الهی‌دانان از پاسخ گویی به این مساله برقراری این سازگاری با حفظ اوصاف خداوند است. مارک مالر از اندیشمندان معاصر در مقاله خود کوشیده است با تجدید نظر در مفهوم اوصاف خداوند مشکل را حل نماید. اشکال مالر و غالب الهی‌دانان مسیحی آن است که به جای تکیه بر بن مایه های دینی، با پیش‌فرض‌های غیر دینی سراغ حل این مساله رفته‌اند. حاصل نقد دیدگاه وی این است که نمی‌توان نیمی از مقدمات را از متون دین و نیمی دیگر را از تبیین‌های غیر دینی استخراج کرد و استدلالی منطقی یا پاسخی منطبق با دین انتظار داشت. به جای بازنگری در اوصاف خداوند باید دید چه تبیینی از درد و رنج حیوانات در زبان خود دین ارایه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - شبهه شیطان (از منظر کلامی)
معصومه سعیدیکی از سوالاتی که در زمینه مسائل اعتقادی مطرح است و پایه برخی اختلافات عقیدتی- کلامی شده است، این است که چرا خداوند شیطان را افرید و به او عمر طولانی داد تا باعث گمراهی همه افراد بشر تا روز قیامت شود و اگر نبود عالم بدون شر بهتر بود. این شبهه از سوی خود شیطان در قالب یک چکیده کاملیکی از سوالاتی که در زمینه مسائل اعتقادی مطرح است و پایه برخی اختلافات عقیدتی- کلامی شده است، این است که چرا خداوند شیطان را افرید و به او عمر طولانی داد تا باعث گمراهی همه افراد بشر تا روز قیامت شود و اگر نبود عالم بدون شر بهتر بود. این شبهه از سوی خود شیطان در قالب یک مناظره فرضی با ملائکه مطرح شده است. ما با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی آن پرداختیم. در پاسخ به این سوال می توان به وجود شیطان و فوائد وجودی او برای انسان و عالم مادی و فواید شر و سختی در زندگی سخن گفت. همچنین دلیل مهلت دادن به شیطان چه بسا به خود شیطان و افزایش گناهان او برمیگردد و یا علت آن را ظهور بیشتر قدرت الهی برای همه افراد بشر در طول زمانها و ارتقاء جایگاه انسانها در سایه ویژگی اختیار و امتحان الهی دانست. و انچه مسلم است این است که همه اینها با هم قابل جمع است و منافاتی با یکدیگر ندارد.. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - توحید در نگرش سلفیه جهادی و بررسی پیامدهای آن
عباسعلی فرزندیاگرچه اصل توحید از باورهای مشترک همه فرق و جریان های اسلامی است اما تفسیرهای لفیه جهادی که یکی از جریان های فعال در دنیای اسلام است، قرائت خاصی از توحید ارائه کرده و چهره متفاوتی را از اسلام به نمایش گذاشته است. اندیشه توحیدمحورانه این گروه وحدت و همزیستی مسالمت آمیز را چکیده کاملاگرچه اصل توحید از باورهای مشترک همه فرق و جریان های اسلامی است اما تفسیرهای لفیه جهادی که یکی از جریان های فعال در دنیای اسلام است، قرائت خاصی از توحید ارائه کرده و چهره متفاوتی را از اسلام به نمایش گذاشته است. اندیشه توحیدمحورانه این گروه وحدت و همزیستی مسالمت آمیز را دشوار ساخته و جامعه اسلامی را به ناامنی کشانده است. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی ـ تحلیلی به مطالعه تعریف بزرگان سلفیه جهادی از مفهوم توحید پرداخته و نتایج و پیامدهای آن را مورد نقد و بررسی قرار داده است. یافته های تحقیق نشان می دهد که اندیشه تکفیری این گروه جهان اسلام و به تبع آن همه جامعه بین الملل را گرفتار بحران جنگ و ناامنی ساخته است. پیامدهای امنیتی و دفاعی اندیشه توحیدی سلفی به دو بخش پیامدهای درونی و بیرونی تقسیم می شود. پیامدهای درونی اندیشه توحیدی سلفیه جهادی عبارتند از: توسعه معنايى و مصداقى شرک، عمل گرایی محض و افراطی، عدم رعایت قواعد جنگ و ایمان اجباری؛ و پیامدهای بیرونی آن عبارتند از: ترویج خودکشی، یکسان انگاری موحد با تروريسم و عدم تحقق تمدن اسلامی. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - واکاوی مستشهدات قرآنی امام صادق (ع) در تبیین احکام شرعی
سيده فاطمه حسيني ميرصفيفقه در اصطلاح، استنباط و استخراج احكام شرعي فرعي از روي ادلّه تفصيلي آنهاست. قرآن کریم به عنوان اولین دلیل و منبع برای شناخت احکام شرعی، فقهی و حقوقی و نیز ارتباطات فردی و اجتماعی و بزرگترين پشتوانه براى رسول خدا (ص) و اهل بيت عصمت و طهارت (ع)، در اثبات احكام فرعي اسلام چکیده کاملفقه در اصطلاح، استنباط و استخراج احكام شرعي فرعي از روي ادلّه تفصيلي آنهاست. قرآن کریم به عنوان اولین دلیل و منبع برای شناخت احکام شرعی، فقهی و حقوقی و نیز ارتباطات فردی و اجتماعی و بزرگترين پشتوانه براى رسول خدا (ص) و اهل بيت عصمت و طهارت (ع)، در اثبات احكام فرعي اسلام است. آگاهی از مستشهدات قرآنی اهل بیت(ع) به عنوان یکی از مهمترین ادله فقه در استخراج و استنباط احکام شرعی فرعی حائز اهمیت است. در اين مقاله، نگارنده به هدف پاسخ به این سوال كه «مستشهدات قرآنی امام صادق(ع)در استباط احکام شرعی فرعی کدام است؟» با تدبر در مفهوم فقه و ادله آن، احکام شرعی، آیات قرآنی و نیز روایات رسیده از امام صادق (ع)، به بررسی این موضوع پرداخته است. از آنجا که دستيابى به احكام شرعى و فقهی، مقدمه عمل به آنها و تأمين سعادت دنيا و آخرت انسان است، آشنایی با نحوه استشهادات و استدلال‌های ائمه معصومین(ع) به آیات قرآن در اثبات احکام اسلام ضروری است. لذا در این مقاله با عنوان «واکاوی مستشهدات قرآنی امام صادق(ع) در تبیین احکام شرعی» سعي شده است ضمن بيان مقدمه‌اي كوتاه درباره فقه و ادله تفصیلی آن در استنباط احكام شرعي، با ذكر روايات رسيده از امام صادق(ع) استشهاد و استدلال اين امام همام را در اثبات احكام فرعي اسلام بيان گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - سلوک و شریعت
رضا رمضانی گیلانیسلوک مبتنی بر شریعت و شریعت مولدِ سلوک تا شهود دارای اهمیت خاص و ضرورت علمی و عملی ویژه ای است، زیرا یکی از مسائل بنیادین درعرفان عملی نسبت شناسی سلوک و شریعت در سه مرحله قبل، حین و بعد از وصول می باشد که مسئله ای چالشی بوده و معرکه آرای اصحاب معرفت و ارباب معنویت و عرف چکیده کاملسلوک مبتنی بر شریعت و شریعت مولدِ سلوک تا شهود دارای اهمیت خاص و ضرورت علمی و عملی ویژه ای است، زیرا یکی از مسائل بنیادین درعرفان عملی نسبت شناسی سلوک و شریعت در سه مرحله قبل، حین و بعد از وصول می باشد که مسئله ای چالشی بوده و معرکه آرای اصحاب معرفت و ارباب معنویت و عرفان پژوهان شد. درنوشتار حاضر مسئله محوری تبیین نسبت سلوک و شریعت در مراحل مختلف سلوکی و جریان شهود است تا جایگاه شریعت درهندسه سلوک و مراتب وجودی سالک الی الله تا مقام وصول درک و دریافت شود. روش بحث نیز نقلی – عقلی با جانمایه عرفانی است که پس از تبیین مفهومی هرکدام از سلوک و شهود،دستاورد مقاله دراثبات و ایضاح شریعت بعنوان منبع معرفت، میزان کشف و شهود، تآمین باید و نبایدهای سلوکیِ سالک در همه مراتب معنوی و فتوحات غیبی تا مقام فناء و بقای بالله ظهور یافته و دو دیدگاه سقوط تکلیف و تفکیک شریعت از طریقت و حقیقت را مورد نقادی قرار داده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - نگاهی به نسخ و محتوای کتاب «تفرید الاعتماد فی شرح تجرید الاعتقاد»
براتعلی حاتمی مهدی نجفی افرا مقصود محمدی«تجرید الاعتقاد» از معروفترین کتاب کلامی جهان اسلام است که به دلیل اهمیّت و جایگاه آن، شروح بسیاری توسط علمای شیعه و اهل سنت بر آن نوشته شده است.اما شرح «ابوالعلاء اسفراینی» بر این کتاب، به نام « تفرید الاعتماد فی شرح تجرید الاعتقاد»علیرغم سبقه تاریخی آن، تاکنون بصورت چکیده کامل«تجرید الاعتقاد» از معروفترین کتاب کلامی جهان اسلام است که به دلیل اهمیّت و جایگاه آن، شروح بسیاری توسط علمای شیعه و اهل سنت بر آن نوشته شده است.اما شرح «ابوالعلاء اسفراینی» بر این کتاب، به نام « تفرید الاعتماد فی شرح تجرید الاعتقاد»علیرغم سبقه تاریخی آن، تاکنون بصورت خطی باقی مانده است. با توجه به شیوه شرح مزجی این کتاب که آن را در نوع خود منحصر به فرد نموده، بر آن شدیم تا با نشان دادن اهمیّت آن از نظر تاریخی و معرفی و مقایسه ی آن با سایر نسخه های موجود، به بیان چگونگی شرح و نشان دادن تسلط و تلاش شارح بر افکار و نظریات مؤلّف، بپردازیم و جایگاه و اهمیّت علمی این کتاب را به اندیشمندان و اهل تحقیق در حوزه کلام و فلسفه اسلامی را نشان دهیم. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - تأملی در قاعده حسن و قبح ذاتی
محمد حسن قدردان قراملکیاصل حسن و قبح ذاتی و عقلی در دو حوزه «هستی شناسی و «معرفت شناسی» از قواعد کلامی کلیدی محسوب می شود؛ لکن تبیین دقیق این دو قاعده در هر دو حوزه فوق از سوی متکلمان و فلاسفه با ابهامات مواجه شده است. نویسنده در این مقاله با روش عقلی و تحلیل هفت نظریه از اصل حسن و قبح ذاتی، چکیده کاملاصل حسن و قبح ذاتی و عقلی در دو حوزه «هستی شناسی و «معرفت شناسی» از قواعد کلامی کلیدی محسوب می شود؛ لکن تبیین دقیق این دو قاعده در هر دو حوزه فوق از سوی متکلمان و فلاسفه با ابهامات مواجه شده است. نویسنده در این مقاله با روش عقلی و تحلیل هفت نظریه از اصل حسن و قبح ذاتی، ضمن ارزیابی شش نظریه اول، تبیین و تفسیر جدیدی از نظریه حسن و قبح ذاتی ارایه نموده و آن را به «حسن و قبح تکوینی و مصلحتی و دخالت مصالح در انتزاع حسن و قبح» تحویل نموده و به اثبات آن پرداخته است. هم چنین در آخر مقاله شبهه تقابل نظریه متکلمان و فلاسفه با یکدیگر بررسی و نقد گردیده و ره‌آورد آن همسو بودن قرائت مشهور متکلمان امامیه و فلاسفه می‌باشد. پرونده مقاله
فهرست مقالات شر
-
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات رایمگ است.
حق نشر © 1403-1396